Ongelofelijk: buitenlandimpact op niveau 1- en 2-studenten

Op het Graafschap College en Albeda gaan mbo-studenten van niveau 1 en 2 naar het buitenland

Een internationale ervaring op het mbo is niet alleen weggelegd voor niveau 3 en 4. Op het Graafschap College in de Achterhoek en Albeda in de regio Rijnmond gaan studenten van niveau 1 en 2 naar het buitenland. Twee weken in Berlijn of op Malta doet wonderen voor hun persoonlijke ontwikkeling, merken docenten en internationaal coördinatoren.

“De impact is ongelofelijk.”

Er was die ene jongen, een student met ADHD. Tot voor kort zou de jaarlijkse buitenlandreis van Mijn School, een opleidingstraject van het Graafschap College speciaal voor kwetsbare jongeren, voor hem niet mogelijk zijn geweest. Niet alleen omdat de reis voorheen alleen voor studenten van niveau 3 en 4 was, maar ook omdat hij intensieve begeleiding nodig had.

Er is slechts budget voor één begeleider per groep. “En stel dat hij, of een andere student, op een bepaald moment van slag raakt, dan heb je aan één begeleider niet genoeg,” zegt docent Melinda Seegers. En toen bleek dat Erasmus+ vanuit het oogpunt van social inclusion een extra begeleider kon subsidiëren. Gevolg: de student kon toch mee.

Het voelde als waardering

“Van tevoren was hij al ontzettend blij dat hij mee mocht,” vertelt Seegers, die de reis van vorig studiejaar mede voorbereidde. “Dat had grote invloed op zijn gedrag op school. Je zag dat hij meer moeite deed om mee te doen in de les. Dat hij een van de studenten was die naar Berlijn gingen, voelde hij als waardering, dat deed veel met hem.”

De impact van twee weken naar het buitenland is op alle studenten groot, vertellen Seegers en haar collega, team-assistent Marca Adema van Mijn School. Ze ontwikkelen er persoonlijke competenties, zoals zelfstandigheid, zelfbewustzijn en flexibiliteit. Dat komt volgens Seegers en Adema vooral doordat de studenten uit hun veilige omgeving zijn.

Seegers: “Alles is daar anders. De taal, het verblijf, de cultuur. Ze moesten bijvoorbeeld in groepjes van drie een wijk verkennen en Berlijners interviewen. De een durft dat gemakkelijker dan de ander, maar samen doen ze het toch maar mooi. Dat geeft zelfvertrouwen, ook als ze terug zijn in Nederland. Ze verkennen dan makkelijker de wereld buiten hun comfort zone, daar ben ik van overtuigd.”

“Dat geeft zelfvertrouwen, ook als ze terug zijn in Nederland. Ze verkennen dan makkelijker de wereld buiten hun comfort zone.” – Melinda Seegers, Graafschap College.

Een reis naar zelfstandigheid

Ook Roy Breinburg van het Rotterdamse Albeda heeft die ervaring. Niveau 1- en 2- studenten van drie opleidingen van deze school, de entree-opleiding, het Zorgcollege (Albeda bestaat uit vijftien verschillende ‘colleges’) en de opleiding Economie en ondernemen, gingen afgelopen jaar twee weken naar Malta. Ze deden er werkervaring op die aansluit bij hun opleiding, bijvoorbeeld in een verzorgingstehuis, een hotel of een kledingzaak.

“In Malta waren ze aangewezen op zichzelf,” zegt Breinburg. “Ze konden niet anders dan zelfstandig zijn, want er waren geen ouders of verzorgers in de buurt waar ze op terug konden vallen. In Nederland komen ze ’s avonds weer thuis, hier moesten ze het twee weken met elkaar zien te redden. Dat maakt je in korte tijd een stuk zelfstandiger.”

Daar komt bij dat het alleen al leerzaam is om je met handen en voeten verstaanbaar te maken in een ander land, zegt Angela Uittenbogaard. Zij is nu onderwijsleider van de opleiding maatschappelijke zorg aan het Albeda, en hield zich tot voor kort bezig met internationalisering aan het Zorgcollege van die school.

‘Onze zorgstudenten krijgen straks in hun werk te maken met mensen die het Nederlands nog niet goed machtig zijn. Ze hebben nu zelf meegemaakt hoe het is om in een ander land te zijn.’ – Angela Uittenbogaard, Albeda.

“Onze zorgstudenten krijgen straks in hun werk regelmatig te maken met mensen die het Nederlands nog niet goed machtig zijn. Ze hebben nu zelf meegemaakt hoe het is om in een ander land te zijn, waar je de taal maar een klein beetje spreekt – want zo goed is het Engels van de meeste studenten niet. Als je dat ervaren hebt, kun je je gemakkelijker verplaatsen in een ander.”

Bewust internationaliseren – zo doe je dat

Internationalisering begint met de vraag op welke internationale context je studenten wilt voorbereiden. Dat verschilt per regio, sector, opleiding en individu. Vervolgens omschrijf je de competenties die de student nodig heeft om daarin te functioneren. Daarna ontwikkel je activiteiten waarin je deze competenties aanleert.

Nuffic heeft daarvoor een model van internationale competenties ontwikkeld. Daarmee kun je jouw studenten helpen om hun persoonlijke groei te herkennen en opgedane competenties te benoemen. Lees er meer over in het artikel: Model schept duidelijkheid over internationalisering

Samen sterk in een netwerk

Net als op het Graafschap College was het op het Albeda tot voor kort niet gebruikelijk om met studenten van niveau 1 en 2 op buitenlandstage te gaan. Dat idee ontstond grappig genoeg op Malta, vertelt Uittenbogaard. “Met het internationaliseringsnetwerk, waarin alle 9 verschillende colleges van onze school zitten, hadden we een inspiratiereis gemaakt naar Malta. Daar besloten we dat het tijd was om ook niveau 1 en 2 een buitenlandervaring te bieden.”

Het had wat voeten in de aarde om de reis te realiseren, zegt Uittenbogaard, omdat er voldoende begeleiders mee moesten kunnen. “Voor een afzonderlijk college is dat onbetaalbaar, maar doordat we samen onze krachten bundelden kon het. We vulden de subsidie van Erasmus+ gezamenlijk aan.”

Je kunt er als school eigenlijk niet omheen om ook deze studenten de kans te bieden, zegt Uittenbogaard. “Je hoort vaak dat studenten vanuit de middelbare school de ervaring hebben dat alle leuke reizen er alleen voor de havo- en vwo-leerlingen waren. En dan komen ze naar het mbo en gebeurt hetzelfde: ze vissen achter het net, want alleen niveau 3 en 4 gaan op reis. Onze visie is: iedereen telt, maakt niet uit op welk niveau je een opleiding volgt. Dat moeten we dus niet alleen zéggen, maar ook in daden omzetten.”

“Onze visie is: iedereen telt, maakt niet uit op welk niveau je een opleiding volgt.”

Daar is Mieke Veenink, coördinator internationalisering van het Graafschap College, het mee eens. “We zijn als school verplicht om inclusief te denken. Dat betekent dat we zorgen dat internationalisering er net zo goed is voor niveau 1 en 2. We zijn al bezig met het organiseren van een reis voor een ‘nieuwe’ opleiding: volgend jaar gaat ook niveau 2 van Ondersteunende secretariële beroepen naar het buitenland. De reis met Mijn School heeft laten zien dat er ook met deze groep veel mogelijk is.”

Goed voorbereid

Een goede voorbereiding is belangrijk – met iedere groep studenten, en zeker met studenten van niveau 1 en 2, is op beide scholen de ervaring. Op het Graafschap College werden in groepsverband verschillende mogelijke situaties besproken. “Als groep bedachten we wat er zou kunnen gebeuren tijdens de reis, en hoe we daarmee om konden gaan. Er zijn bijvoorbeeld aardig wat jongeren die regelmatig blowen. Dus was een van de kwesties: in Berlijn kun je niet blowen, want je bent als professional aan het werk. Hoe ga je daar dan mee om? Daar ontstond de groep al, de studenten gingen met elkaar meedenken.”

Beide scholen gaan komend jaar weer met een groep studenten op buitenlandstage. Het zal ook deze studenten veranderen, daar zijn ze op het Graafschap College en het Albeda van overtuigd. Of zoals Breinburg het zegt: “De impact op studenten is ongelofelijk.”

Studenten gaan naar WilWeg.nl

Voor de student begint een goede voorbereiding van een stage of uitwisseling in het buitenland met WilWeg. Op www.wilweg.nl/mbo vinden ze informatie over mogelijkheden, beurzen, praktische tips voor de voorbereiding en landeninformatie. Ook staan er verhalen van andere studenten.

De WilWegWijzer ondersteunt studenten bij hun keuze voor een tussenjaar, studie of stage in het buitenland. Zij kunnen eenvoudig de online test doen via www.wilwegwijzer.nl.

Meer voorbeelden

De studenten van drie Groningse scholen bouwden vijf jaar op rij aan een huiswerkverblijf in Roemenië. Uniek was niet alleen dat er zo’n lange reis gemaakt werd met niveau 1 en 2, maar ook dat zij begeleid werden door studenten van niveau 4. Lees hun ervaringen: ‘Dit was geen schoolreisje’