Kauthar Bouchallikht:
‘2019 wordt het jaar van de confrontatie’

Kauthar Bouchallikht (24) is freelance journalist voor onder andere OneWorld en De Correspondent, voorzitter van duurzaamheidsstichting Groene Moslims en lid van de SVDJ Denktank. Ze schrijft veel over ontwikkelingen als duurzaamheid en migratie. Wat is volgens haar de grote journalistieke uitdaging van 2019?

2019 wordt het jaar van de confrontatie, nog meer dan 2018. Het dehumaniserende artikel in De Telegraaf over Zwarte Piet-activisten is daar een tekenend voorbeeld van, net als de uitzending van RTL Late Night waarbij activist Jerry Afriyie aanvankelijk niet aan tafel mocht komen zitten. Kom op zeg, hebben we niet van de apartheid geleerd? Dit zijn geen incidenten. Er zit een structureel mechanisme van uitsluiting onder: in het publieke debat is niet voor alle stemmen gelijkwaardige ruimte.

Ik hoop dat journalisten beter met verschillen leren omgaan en gaan beseffen hoe machtig ze zijn

Enerzijds vind ik die publieke confrontaties pijnlijk, anderzijds denk ik dat ze misschien nodig zijn, zodat media en publiek dat mechanisme beter gaan zien en beseffen wat er misgaat in de journalistiek. Ik hoop dat journalisten daardoor beter met verschillen leren omgaan en dat ze beseffen hoe machtig ze zijn. We kunnen als media niet niks doen. Dan stevenen we af op een samenleving waarin we elkaar steeds meer als stereotypen zien.

Biculturele hoofdredacteur

Om meer diversiteit op redacties te krijgen, worden soms vooral stagiairs van kleur aangenomen. Maar zo iemand bepaalt de koers niet. Trek ook iemand met een biculturele achtergrond aan als hoofdredacteur, dát heeft invloed. Diegene kijkt anders, en je blijft dan minder hangen in “zo hebben we het altijd gedaan, dus zo blijven we het doen.” Als er bij RTL Late Night een hoofdredacteur met een andere achtergrond had gewerkt, zou Jerry Afriyie vast niet zo op de tweede rang zijn neergezet. Maar iedereen die daar de touwtjes in handen heeft, vond dit blijkbaar oké. En dat is, zacht uitgedrukt, bizar.

Inclusiviteit

Met alleen diversiteit, mensen aannemen met verschillende achtergronden, kom je er trouwens niet. Je hebt inclusiviteit nodig: dat er in de hele bedrijfscultuur erkenning en waardering komt voor verschil. Dat kan niet alleen van onderop, verandering aan de top is ook nodig. En het zal soms pijn doen, vooral als je het pluche gewend bent. Maar sommige mensen moeten een stapje terug doen om ruimte te maken voor stemmen die nog niet voldoende worden gehoord: dat geldt niet alleen voor mensen van kleur, maar voor alle minderheidsgroepen.

Steun van de redactie

Lamyae Aharouay kreeg als columnist van NRC ontzettend veel nare reacties, puur over haar achtergrond. Ook Seada Nourhussen kreeg als columnist van Trouw veel ellende over zich heen, tot doodsbedreigingen aan toe. Niet alleen activisten, maar ook journalisten die de samenleving een kritische spiegel voorhouden krijgen te weinig steun. Het minste wat redacties kunnen doen is achter deze journalisten staan en een verscheidenheid aan stemmen mogelijk maken. Uiteindelijk heeft de hele samenleving daar baat bij.